اثر تنش آبی بر برخی ویژگی‌های رشدی و فیزیولوژیکی ژنوتیپ‌های برتر زیتون (Olea europaea L.) در شرایط گلدان

چکیده این پژوهش به منظور ‌بررسی اثر تنش آبی بر ویژگی‌های رشدی و فیزیولوژیکی هفت ژنوتیپ بومی برتر زیتون در ایستگاه تحقیقات زیتون دالاهو واقع در استان کرمانشاه در سال زراعی 94-93 اجرا گردید. ژنوتیپ‌های بومی برتر زیتونD1، Dd1، GW،Ps1 ،Bn3،Bn6 و Ds17 درآزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار تحت چهار تیمار آبیاری قرار گرفتند. تیمارهای آبیاری شامل آبیاری به میزان 100 درصد آبیاری (شاهد)، 80، 60 و 50 درصد تبخیر و تعرق بودند، به‌طوری‌که تیمار 100 درصد به‌عنوان شاهد در نظر گرفته شد. به‌ منظور تعیین پاسخ ژنوتیپ‌ها به تنش خشکی صفات رویشی مانند ارتفاع، تعداد برگ، وزن تر و خشک برگ، وزن تر و خشک شاخه و ریشه، نسبت وزن خشک ریشه به شاخه و نیز صفات فیزیولوژیکی محتوای نسبی آب برگ، درصد نشت یونی، مقدار کلروفیل کل و مالون‌دی‌آلدهید ثبت گردید. عملیات آماری تجزیه واریانس و مقایسه میانگین‌ها به روش دانکن انجام گرفت. نتایج نشان داد که ژنوتیپ Bn3 بیشترین ارتفاع و ژنوتیپD1 کمترین ارتفاع را داشت. ژنوتیپ Bn3 بیشترین تعداد برگ را داشته اگر چهژنوتیپ‌های D1،Dd1 و ژنوتیپ Gw در یک کلاس قرار گرفتند اما از نظر مقدارکمترین تعداد برگ مربوط به ژنوتیپ D1 بود. بین ژنوتیپ‌ها از لحاظ وزن تر و خشک برگ تفاوت معنی‌داری وجود داشت به‌طوری‌که بیشترین وزن تر و خشک برگ مربوط به ژنوتیپ Bn3 و کمترین وزن تر و خشک برگ مربوط به ژنوتیپ D1 بود. بین ژنوتیپ‌ها از لحاظ وزن تر و خشک شاخه و ریشه و نیز نسبت وزن خشک ریشه به شاخهتفاوت معنی‌داری وجود داشت به‌طوری‌که بیشترین وزن تر و خشک شاخه مربوط به ژنوتیپ Ds17 و کمترین وزن ‌تر و خشک ریشه مربوط به ژنوتیپ Gw بود. ژنوتیپ‌های  Bn3و Dd1 بیشترین نسبت وزن خشک ریشه به شاخه را داشتند و کمترین نسبت مربوط به ژنوتیپ Bn6 بود. از نظر صفات فیزیولوژیکی ژنوتیپ Bn3 و Ds17 دارای بیشترین مقدار درصد محتوای نسبی آب برگ و میزان کلروفیلکل بودند. میزان درصد نشت یونی و مالون‌دی‌آلدهید در ژنوتیپ Bn3 و Ds17 کمترین مقدار بود. بنابرین این دو ژنوتیپ به‌عنوان ژنوتیپ‌های مقاوم به خشکی معرفی می‌گردند.